Deze 1947 DXpedition had alle kenmerken en mystiek
welke behoren bij een bioscoopfilm zoals "Out of Africa".
Radio was niet het hoofddoel van deze expeditie, maar
voor de twee zendamateurs W6PBV en W0LHS was dit
duidelijk wel het geval.!
gepubliceerd in Electron, sep. 2003, door PA0ABM
Het vertrek
Voor Bob Leo begon de expeditie op 19 november 1947 met een treinreis van Oakland, Californie naar
New York. Ook dez treinreis zal Bob wel nooit vergeten, want hij raakte in gesprek met een leuke
Nederlandse meid, Cobi Kapteyn uit Sassenheim. Cobi had net een bezoek gebracht aan haar broer
John, die in de staat Washington een import bedrijf voor bollen en planten
had opgestart. "My notes say nice things about her, I played cards with Cobi
one evening", is alles wat Bob loslaat over die Hollandse..
De expeditie vertrok uit New York met het S.S. African Pilgrim op 29
november 1947. Op de boot leerde Bob omgaan met de sextant, en er
werden stiekem wat berichten in een fles overboord gewipt. Kerst 1947 werd
op open zee, tussen Port Elisabeth en Durban doorgebracht, en nieuwjaar in
Durban. Ook werden de havens van Dar es Salaam en Zanzibar
aangedaan. Vooral Zanzibar met zijn gevlamde
bomen met rode bloemen, met smalle steegjes,
gekleurde markttaferelen enz, was een waar avontuur.
Afmeren in Kilindini, de haven van Mombasa, werd vertraagd door de drukte
in de haven. Pas op 16 januari 1948 kon men beginnen met het lossen van
de enorme hoeveelheid materieel. Het was een drukte van jewelste in de
haven, er moesten meer dan 700 kisten worden ingevoerd. Kisten 501 t/m
510 zaten vol met radio-spullen. Bob was de chauffeur van de truck welke
voor trailer nummer 6 hing, het woonverblijf van Attilio Gatti. Radio-Operator
was dus niet de enige taak tijdens deze expeditie.
Er bevonden zich negen blanken onder de 42 expeditie-leden, 7 hadden de overtocht met de African
Pilgrim gemaakt. Die zeven waren Gatti (expeditie-leider) en zijn vrouw Ellen, Bob Leo en Bill Snyder
(de radio-crew), Weldon King en Errol Prince (fotografen), and James Powers (verslaggever). De
andere twee blanken, allebei Britten, werden in Afrika aan de expeditie toegevoegd. Dat waren Norman
Wakeford, de Camp-manager en Doug Edwards, Gatti's persoonlijke secretaris. Alle andere leden van
de expeditie waren ingehuurd in Mombasa als chauffeur, als kok, als persoonlijke bediende, als
veiligheidsbeamte, of als "boy" voor het verrichten van hand en spandiensten.
De eerste QSO's
Op 20 januari vertrok de karavaan eindelijk naar het eerste kamp, Kwali, 50 kilometer landinwaarts. De
onverharde wegen waren slecht, maar de omgeving leek in elk geval op het echte Afrika, dat Bob zo
graag wou bekijken. Vijf uur na het vertrek werd Kwali bereikt, ondanks kokende radiatoren van de
trucks, en losgeraakte bagage. Het kamp omvatte o.a 3 Camp-
trailers, een tafel om aan te eten (chow-table), een outhouse (de WC),
een foto-laboratorium-tent, de trailer van de Commander, Mevrouw
Gatti's trailer, de agregaten, de Rhombic antenne, de Shack on
Wheels, enz.
Voor het eerste QSO werd gebruik gemaakt van een Whip-Antenne.
Op 24 januari 1948 gaf I1KN, Fortunato Grossi in Florence, antwoord
op een CQ van VQ4EHG (Kenya) op 20 meter cw. Met de rhombic
ging het een stuk beter, al vlug stonden ZC6JJ, YA3B en FQ3AT/FE
(nu F3AT) in het, met pen geschreven, log. En Bob kon een QSO maken met HZ1AB, terwijl zijn vader
John daar in de shack was.
Bill en Bob wisselden elkaar af in de shack, soms was het vermogen niet meer dan 10 watt. Stations
zoals W6AM, Don Wallace, en zelfs W6PBV (met W6OFQ als operator) werden gewerkt. 'I had a good
signal' herinnert Bob zich. In 1948 waren in Kenya 28 VQ4 calls uitgegeven, In Tanganyika (VQ3) 13 en
in Uganda (VQ5) slecht 8.
Gatti en Halligan maakten hun eerste verbinding op 25 januari 1948. Het was een commerciëel QSO,
De directeur van Hallicrafters zat achter de microfoon van W9CGC, de Fifth Avenue Ham Club,
gestationeerd in Hallicrafters fabriek in Chicago. Hallicrafters bewaarde de logs, en verzorgde de QSL-
kaarten, de QSL-manager was W9TDF. Het opzetten van zulke commerciële verbindingen gebeurde
altijd door W6PBV of W0LHS, daar had Gatti geen kaas van gegeven. Dit soort verbindingen kwam
veelvuldig voor, en waren een van de oorzaken dat het niet boterde tussen de twee operators en de
Commander. Bob was meer flexibel dan Bill Snyder, die zich behoorlijk ergerde aan Gatti. Steevast
kregen de operators kommentaar (schriftelijk) als ze weer eens een verbinding maakten met het
thuisfront.
Elk kamp was opgebouwd in twee delen, een voor de Gatti's en de ander voor de rest van de crew. Elk
deel had zijn eigen ploegje van inheemse helpers, koks en chauffeurs. Opzetten van een kamp was
behoorlijk wat werk voor de twee hams. Ze hadden de verantwoording over het gehele electriciteits-
netwerk. Alle trailers ware voorzien van electrische systemen, en moesten verbinding hebben met de 10
Kw, 110 Volt agregaten. De Rhombic antenna moest worden opgezet, waarbij het Afrikaanse personeel
van Gatti een handje hielp. Geen eenvoudige taak, geen van de operators sprak een woord Swahili
toen ze aan het avontuur begonnen. Tijdens de opbouw had Bob veel geluk toen de 'Natives' een zware
antenne-paal niet onder kontrole hielden. De paal viel slechts een paar centimeter voorbij Bob's oor. Iets
meer naar rechts, en dit verhaal zou nooit geschreven zijn.
Totaal werden er 8 basiskampen opgebouwd tijdens deze Expeditie, Bob was maar QRV vanuit 5
kampen. Het was uiteraard niet eenvoudig om een goede kampplaats te vinden, want de trucks, trailers
enz, moesten die plaats wel kunnen bereiken. Basiskamp nuumer 3 bijvoorbeeld werd opgezet in de
buurt van Arusha, in Bamboo Flats. Een rare naam, de lokatie was verre van vlak en er was geen
groeiende bamboe in de wijde omgeving te bekennen. Te laat werd ontdekt dat de kampeer-plaats wel
heel verkeerd gekozen was. Een van de lokale plantageboeren had de onhebbelijke gewoonte om elke
dag tonnen afval van gepelde koffiebonen te verbranden. Elke dag konden de kampbewoners genieten
van de indringende ongewenste stank. Het woord millieu was in die dagen nog onbekend.
© Wino, PA0ABM
De eerste Commerciële DXpeditie
1947-1948