Een stuke geschiedenis wordt bewaard
In augustus 2019, tijdens een rondreis door W6, W7 en W0, was een Eye Ball QSO met Walt, W7SE en
zijn XYL Dolores gepland. De ontmoeting ging helaas niet door vanwege ziekte van Walt. Op 30
augustus 2019 overleed W7SE aan darmkanker. Eind 2020 kreeg ik, zoals gebruikelijk, een kerstkaart
uit Wyoming van de XYL van Walt. Met daarbij een brief waarin
speciale gebeurtenissen van dat jaar werden opgesomd. Een van
die speciale gebeurtenissen had de volgende tekst;
Before we left Saudi, Walt rescued the vast QSL card
collection for the HZ1AB amateur radio station that closed
down. Walt built a wall of drawers (90) to keep them in. It was
Walt's wish that these historic cards go to a museum in
Vienna, Austria. The museum agreed to accept them and
K5KG, George Wagner, Walt's long time ham friend,
spearheaded this task. W8MYL, Roy Aiken of Laramie,
N7WY, Bob Rennard and N7MJ, Jack Mitchell of Cheyenne
came to my house several times to plan, box, and ship over
170,000 cards. George raised funds for this project from
former HZ1AB operators and interested groups. Thank You to
all that contributed.
Natuurlijk wist ik dat W7SE een operator was geweest van HZ1AB.
Gedurende mijn bezoekjes aan Wyoming had ik meer dan eens
voorwerpen gezien die de Marshall’s uit Saudi-Arabië hadden
meegesleept. Daar zat zelfs een antieke Arabische deur bij, die tegen de muur van de woonkamer was
bevestigd. Maar is wist niets van die verzameling QSL-kaarten van HZ1AB die Walt in zijn bezit had.
Hoe zorg je er voor dat 170.000 QSL kaarten verstuurd worden? Tijd voor wat onderzoek en voor wat
emails versturen. Het werd een reis door de geschiedenis.
HZ1AB 1946-2004
Gedurende meer dan een halve eeuw was
HZ1AB het eerste station uit Saudi Arabië waar
je een QSO mee maakte, en waarvan je een
QSL kaart kon laten zien. En meer dan eens
kon je HZ1AB uit zone 21 op meerdere banden
als nieuwe multiplier noteren als je meedeed
aan een van de grote contesten, WPX of
CQWW. Het station was actief van 1947 tot
2004 en kende meer dan 160 operators.
Deze QSL is echter van een QSO gemaakt op
7 december 1946. DX is !!
Door een decreet van de koning van Saudi Arabia in 1946 kreeg de U.S. Militairy Traing Mission een
zendmachtiging en kreeg de call HZ1AB. (Hot Ziggity One American Boy). Een foto van W8FZL (toen
W8UMQ, R. Smyth), W7KUC (Donald Kittrell), W0LDK (Carl Zeigler) and W0TND (Geo Callow) bij een
HZ1AB bord werd in QST van Juli 1949 gepubliceerd De gebruikte apparatuur in 1949 was een
Hallicrafters BC-610 een Harvey Wells 160-10 m zender(TS-50??) en een Hallicrafters SX-28
ontvanger .
Kenneth F, Riley, W5FHM (KE5TS) was waarschijnlijk de eerste actieve HZ1AB operator. Ken haalde
zijn machtiging in 1938 en werkte bij de Army Airways Communication Service. Als hij achter de
microfoon zat, en de woorden “HZ1AB, test en luistert” sprak, dan denderde de hele wereld over hem
heen. In 1948 bestond SSB nog niet, en maakte je geen QSO’s door enkel op je zendfrequentie te
luisteren. Nee, je riep CQ op een kristal gestuurde frequentie en draaide daarna met je ontvanger over
de band of je stations kon horen die je aanriepen. Die schreef je, samen met de frequentie, op een
papiertje en daarna begon je die stations een voor een aan te roepen waarbij je de ontvanger wel
steeds op de juiste frequentie moest zetten. De BC-610 transmitter leverde op 10 meter zo’n 400 Watt
AM. En als ontvanger gebruikte Ken een AR-88 ontvanger van RCA
Tijdens de Gatti-Hallicrafters DXpeditie van 1947-1948 maakte
bob (W6PBV) als VQ4EHG een QSO met HZ1AB en kreeg
een QSL kaart van het QSO (zie hiernaast) Die QSL is
bijzonder. De HZ1AB operator was niet Ken Riley maar
W6YEZ, John Leo, de vader van Bob.
Na deze DXpeditie in Oost Afrika ging Bob,W6PBV (nu W7LR)
net als zijn vader ook voor Aramco werken., en was een
HZ1AB operator van 1948 t/m begin 1950. HZ1AB was niet
QRV tussen 1950 en 1952.
In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw noemde de HZ1AB club zich de Dharan Experimental Radio
Association (DERA). De naam werd in 1980 veranderd in Dharan Amateur Radio Club (DARC).
De gebruikte apparatuur veranderde vaak. In 1982
was de antenne een KLM-KT-34XA, een zes element
drie banden beam. In dat jaar was HZ1AB voor het
eerst op 160 meter te horen. In 1983 werd een Yaesu
FT-902 DM gebruikt met daarachter een Harris RF-
103 versterker (1KW). De club kreeg toen Leo, K8PYD
als QSL manager.
Clubleden (W1TYQ) zorgden ervoor dat er twee
Entiteiten aan de DXCC lijst werden toegevoegd,
namelijk de twee neutrale zones tussen Saudi-Arabië
en Irak (8Z5), en die tussen Saudi-Arabië en Koeweit
(8Z4) . Bij het verdwijnen van die neutrale zones
verdwenen 8Z4 en 8Z5 naar de Deleted DXCC-lijst.
In 1997 vierde HZ1AB haar vijftig jarig jubileum met het
versturen van een jubileum QSL.
Tijdens de golfoorlog werd het station HZ1AB
gebruikt voor het versturen van berichten van
Amerikaanse militairen.
Voor 2004 was het haast onmogelijk voor
buitenlanders een licentie voor Saudi-Arabië te
bemachtigen. Dat betekende dat veel amateurs die
in de omgeving van Dharan werkten, lid werden
van de DERA of later van de DARC. Vaak waren dat militairen die in Saudi-Arabië
gestationeerd waren, of werknemers van Aramco. Maar ook ambassade personeel of
journalisten werden clubleden. En regelmatig had de club gastoperators (o.a. DJ9ZB en W6KG)
tijdens een ARRL-DX, een WPX of CQWW contest.
In 2004 veranderde de licentie-problematiek in Saudi-Arabië aanzienlijk. Buitenlandse amateurs kregen
de mogelijkheid een eigen machtiging aan te vragen. Lid zijn van de DARC en steeds kilometers te
moeten reizen om QRV te zijn als HZ1AB was nu niet meer noodzakelijk. Je kon van je eigen huis
verbindingen maken. Het gevolg was dat de DARC werd ontbonden en de club-call HZ1AB definitief uit
de lucht ging op 7 mei 2004.
DE HZ1AB QSL-VERZAMELING
Walt, W7SE een Texaan van geboorte was ook een werknemer van Aramco (een acroniem voor Arabian
American Oil Company). Hij werkte in Saudi Arabië van 1978 tot zijn pensionering in 1996. Bij zijn
vertrek uit Dharan besloot Walt de QSL kaarten die de afgelopen vijftig jaar naar HZ1AB waren gestuurd
mee te nemen naar zijn woonplaats Laramie in Wyoming. Walt bouwde een enorme ladekast voor de
HZ1AB QSL verzameling. De QSL kaarten werden netjes gesorteerd opgeborgen. Haast elk land had
een eigen lade. Voor de QSL-kaarten van US-hams had hij een aparte kast nodig.
Walt, W7SE en zijn vriend George Wagner,
K5KG hielden HZ1AB echter levend en
regelmatig was de call AB1HZ in contesten te
horen. George was ook een HZ1AB operator
(1981-1986) geweest. AB1HZ was de call
van de Dharan Amateur Radio Club van
Amerika. De clubleden waren allemaal ex
operators van HZ1AB. Walt was de
machtiginghouder van AB1HZ.
In 1998 was Walt een van de operators
tijdens de DXpeditie naar St Brandon, 3B7RF.
George, K5KG, behoorde ook tot het team
van de 3B7RF DXpeditie
Walt Marshall, W7SE, overleed op 30 augustus 2019, 78 jaar , 78 jaar oud.
Walt wou niet dat de QSL verzameling van HZ1AB verloren zou gaan. De juiste plek voor die
verzameling was volgens Walt het DOKUFUNK Museum in Wenen/Oostenrijk. Na de dood van Walt
bracht Dolores, de XYL van Walt, de wens van W7SE ter sprake tijdens een bezoek van K5KG. George
nam contact op met het DOKUFUNK museum en kreeg direct groen licht. De HZ1AB-QSL verzameling
was van harte welkom, het museum was ook al in het bezit van de verzameling QSL kaarten van het
echtpaar Lloyd en Iris Colvin. (W6KG en W6QL).
Een aantal lokale amateurs W8MYL, Roy Aiken,
N7WY, Bob Rennard en N7MJ, Jack Mitchell
zorgden ervoor dat de QSL kaarten netjes verpakt
werden. Twee volle dagen waren nodig om 100
dozen te vullen met QSL kaarten en deze netjes te
verpakken. Bij telling van de QSL kaarten in een
van die dozen (door Dolores) bleken er 1431
kaarten in te zitten. Dag drie werd gebruikt om de
rest van de QSL verzameling in te pakken, en
werden de dozen naar Laramie getransporteerd
waar ze werden samengevoegd tot twee pallets
vracht.
De kosten van het transport wou Dolores betalen,
maar dit vond George, K5KG niet zo’n goed idee. Hij
begon een crowdfunding voor dekking van de
transportkosten. Er kwam voldoende geld binnen o.a.
door donaties van de YASME Foundation en bijdragen
van voormalige HZ1AB operators. Op 9 september
2020 werden de twee pallets (2500 Kilo) verscheept
naar Oostenrijk.
Op de site van DOKUFUNK.ORG is een bonte
verzameling te zien van de QSL kaarten welke HZ1AB
heeft verstuurd naar amateurs in meer dan 300 DXCC
Entiteiten. Walt Marchall, W7SE had niet alleen de
QSL-kaartenbak van HZ1AB meegenomen, ook
documenten van de HZ1AB-Club waren in zijn bezit.
Op de site van het QSL-Museum is ook een lijst te
vinden van ongeveer 100 operators die de call HZ1AB
in de lucht hebben gebracht. Deze lijst is echter niet
compleet.
Natuurlijk zijn de QSL kaarten welke in de totaal 120 QSL-dozen die het museum heeft ontvangen niet
allemaal uitgestald in glazen kasten. Volgens het museum zitten de QSL’s die HZ1AB uit Nederland
heeft ontvangen allemaal in doos nummer VIER. Van de HZ1AB QSL verzameling.
Als ik in Wenen ben ga ik zeker langs bij het DOKUFUNK museum, het adres is
A-1235 Wien, An den Steinfeldern 4A.
DX is!!, Wino, PA0ABM
Bronnen:
De HZ1AB website: https://www.qsl.net/dhahran/
De DokuFunk website: http://www.dokufunk.org/amateur_radio/hz1abkorrekt/
De K8CX Ham gallery: http://hamgallery.com/
Wikipedia websites:
En nog veel meer…
HZ1AB is historie